Recht op menselijke blik bij besluiten
Sommige organisaties nemen besluiten over mensen op basis van automatisch verwerkte gegevens. Het is dan niet een persoon die het besluit neemt, maar de computer. Bijvoorbeeld de automatische beoordeling van een online ingediende kredietaanvraag. Of verwerking van sollicitaties via internet zonder menselijke tussenkomst.
Nieuw besluit
De privacywet geeft u het recht op een menselijke blik bij automatische besluiten die over u gaan en die gevolgen voor u hebben. Bijvoorbeeld dat u een lening niet krijgt. Of niet voor een sollicitatiegesprek wordt uitgenodigd.
Dat betekent dat de organisatie een nieuw besluit moet nemen waarbij een mens uw gegevens heeft beoordeeld.
Profilering
Organisaties die automatische besluiten nemen, kunnen hierbij profilering gebruiken. Dit houdt in dat ze een besluit over iemand nemen op basis van het profiel van die persoon.
Een organisatie kan uw profiel gebruiken om in te schatten hoe u zich gaat gedragen. Bijvoorbeeld of u uw rekeningen gaat betalen.
Voorwaarden automatisch besluit
Automatische besluitvorming is meestal verboden. Een organisatie mag alleen een automatisch besluit over u nemen in een van de volgende gevallen:
- het is noodzakelijk om een overeenkomst met u af te sluiten;
- er staat in een wet dat het mag;
- u heeft uitdrukkelijk toestemming gegeven.
Organisaties die automatische besluiten nemen, moeten hun systemen regelmatig controleren en testen. Zodat de systemen werken zoals ze bedoeld zijn en geen foute uitkomsten geven.
Bekijk binnen het onderwerp Recht op menselijke blik bij besluiten
Alle antwoorden op mijn vragenVragen van burgers over menselijke blik bij besluiten
-
Hoe kom ik erachter of er een automatisch besluit over mij is genomen?
Om te weten te komen of een organisatie een automatisch besluit over u heeft genomen, leest u het besluit dat u heeft gekregen goed door. U kunt hierin aanwijzingen vinden dat het besluit geautomatiseerd is genomen. U kunt ook in de privacyverklaring van de organisatie kijken of een inzageverzoek doen.
Besluit lezen
Soms kunt u aan het besluit dat u heeft ontvangen zien dat het om een automatisch besluit gaat. Bijvoorbeeld:
- Er staat in dat het document automatisch is gegenereerd.
- Het besluit is algemeen geformuleerd.
- De organisatie heeft profilering toegepast. Dat houdt in dat de organisatie het besluit heeft genomen op basis van een profiel van u, bijvoorbeeld door u in een bepaalde groep mensen te plaatsen. En niet te kijken naar uw persoonlijke situatie.
Privacyverklaring lezen
Neemt de organisatie automatische besluiten? Dan hoort dat in de privacyverklaring te staan. En ook hoe de organisatie die besluiten dan neemt.
Inzageverzoek doen
Wilt u zeker weten of er een automatisch besluit over u is genomen? En op basis van welke logica en welke persoonsgegevens van u dit is gebeurd? Dan kunt u een inzageverzoek doen bij de organisatie.
Zie ook
-
Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met een automatisch besluit over mij?
Bent u het niet eens met een automatisch besluit dat een organisatie over u heeft genomen? En dat belangrijke gevolgen heeft voor u, bijvoorbeeld dat u geen lening of verzekering kunt afsluiten?
Dan kunt u de organisatie vragen om een nieuw besluit te nemen waarbij een mens uw gegevens beoordeelt. U kunt hiervoor onze voorbeeldbrief verzoek om nieuw besluit gebruiken.
Zie ook
-
Wat moet een organisatie doen als ik vraag om een nieuw besluit?
Een organisatie is verplicht binnen 1 maand per brief of e-mail te reageren wanneer u vraagt om een nieuw besluit waarbij een mens uw gegevens heeft beoordeeld.
Maar is uw verzoek ingewikkeld? Of heeft u meerdere verzoeken aan dezelfde organisatie gestuurd? Dan mag de organisatie er 2 maanden langer over doen. De organisatie moet u dan wel binnen 1 maand laten weten dat het langer gaat duren en waarom.
Reactie op verzoek
In de reactie moet de organisatie u laten weten of de organisatie aan uw verzoek voldoet. En zo ja, zo snel mogelijk een nieuw besluit over u nemen.
Weigert de organisatie uw verzoek? Dan moet de organisatie u laten weten waarom.
Geen kosten
De organisatie mag geen geld vragen voor het nemen van een nieuw besluit waarbij een mens uw gegevens heeft beoordeeld.
Identiteit controleren
Voordat de organisatie uw verzoek in behandeling neemt, moet de organisatie uw identiteit controleren. Dat is om uw privacy te beschermen, zodat niet iemand anders toegang krijgt tot uw gegevens.
Er zijn verschillende manieren om uw identiteit te controleren. Een kopie van uw identiteitsbewijs vragen mag bijna nooit.
Maar geeft de organisatie aan dat een kopie noodzakelijk is? Zorg er dan voor dat u een veilige kopie verstrekt. Maak uw burgerservicenummer (BSN) onleesbaar en vermeld duidelijk aan wie u de kopie verstuurt met welk doel. U kunt hiervoor de app van KopieID gebruiken.
Zie ook
-
Wat kan ik doen als ik een vraag of klacht heb over hoe een organisatie omgaat met mijn recht op een menselijke blik bij besluiten?
Ga met uw vragen of klachten altijd eerst naar de organisatie zelf. U kunt het beste contact opnemen met de functionaris gegevensbescherming (FG), als de organisatie die heeft. De contactgegevens van de FG horen op de website van de organisatie te staan.
Heeft u een klacht en komt u er samen met de organisatie niet uit? Dan kunt u een privacyklacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.