Werkwijze bestrijding ondermijnende criminaliteit

Dit is ondermijnende criminaliteit

Er is niet 1 definitie van ondermijnende criminaliteit die iedereen gebruikt. Wel is bij ondermijnende criminaliteit vaak sprake van georganiseerde, onzichtbare criminaliteit. Het doel is meestal om (veel) geld te verdienen.

Ondermijnende criminaliteit beperkt zich niet tot de onderwereld. Criminelen maken juist vaak gebruik van de bovenwereld. Bijvoorbeeld door:

• vastgoed te kopen om illegaal verdiend geld wit te wassen;
• horecagelegenheden te gebruiken om met drugshandel verdiend geld wit te wassen.

Ondermijnende criminaliteit kan ook doorwerken naar de overheid. En zo leiden tot corruptie en aantasting van integriteit.

Lees meer over Ondermijnende criminaliteit op de website van de Rijksoverheid.

Deze organisaties bestrijden ondermijnende criminaliteit

Verschillende organisaties houden zich bezig met het bestrijden van ondermijnende criminaliteit. Dit zijn onder meer:

• de politie;
• het Openbaar Ministerie;
• gemeenten;
• provincies;
• de Belastingdienst;
• de FIOD;
• de Nederlandse Arbeidsinspectie;
• de IND;
• het UWV.

Deze organisaties werken vaak met elkaar samen om ondermijnende criminaliteit zo effectief mogelijk aan te pakken. Dit doen zij bijvoorbeeld binnen een van de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s).

Samenwerken in RIEC’s

Er zijn 10 Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) In Nederland. Deze centra richten zich op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Bij de RIEC’s zijn diverse (overheids)organisaties aangesloten. Deze partners hebben zelf allemaal verschillende instrumenten om ondermijnende criminaliteit aan te pakken. Samenwerking in de RIEC’s zorgt ervoor dat de partners:

• onderling gemakkelijker expertise en kennis kunnen delen;
• ondersteuning krijgen bij een integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Dat doen de RIEC’s door een centraal punt te zijn voor informatie. En door het makkelijker te maken voor de partners om hun acties op elkaar afstemmen. De RIEC’s worden op hun beurt ondersteund door het Landelijk Informatie- en Expertise Centrum (LIEC).

Het LIEC:

• houdt ontwikkelingen bij op het gebied van ondermijning;
• coördineert de landelijke aanpak bij regio-overstijgende criminaliteit, zoals criminele motorbendes en georganiseerde hennepcriminaliteit.

Uitwisseling van persoonsgegevens

Een belangrijk onderdeel van wat de RIEC’s en het LIEC doen is de uitwisseling van (persoons)gegevens tussen de verschillende partners. Zowel de partners als de RIEC’s en het LIEC zelf moeten daarbij aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) voldoen.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft zich in een advies over de toekomstige Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden kritisch uitgelaten over zulke uitwisseling van persoonsgegevens.

Inbreuk op privacy

Bij de bestrijding van ondermijnende criminaliteit worden vaak persoonsgegevens verwerkt. De inbreuk op de privacy en het leven van de betrokkenen kan daarbij groot kan zijn. Bijvoorbeeld als een betrokkene:

• maatregelen opgelegd krijgt van de overheid;
• in de belangstelling komt te staan van diverse opsporingsinstanties.

Ook als het niet komt tot concrete maatregelen, heeft de verwerking een stigmatiserend effect. Iemand wordt immers in verband gebracht met mogelijk criminele activiteiten.