Werkwijze bestrijding ondermijnende criminaliteit

Wat is ondermijnende criminaliteit precies, welke organisaties houden zich bezig met de bestrijding ervan, hoe werken zij samen en wat kan het effect hiervan zijn op mensen van wie gegevens worden verwerkt? Dat leest u op deze pagina.

Dit is wat ondermijnende criminaliteit inhoudt

Er is niet één definitie van ondermijnende criminaliteit die door iedereen gehanteerd wordt. Wel kan worden gezegd dat bij ondermijnende criminaliteit veelal sprake is van georganiseerde, onzichtbare criminaliteit. Het doel is meestal om (veel) geld te verdienen.

Ondermijnende criminaliteit beperkt zich niet tot de onderwereld. Criminelen maken vaak juist gebruik van de bovenwereld. Bijvoorbeeld door:

vastgoed te kopen om illegaal verkregen geld wit te wassen;
horecagelegenheden te gebruiken om met drugshandel verdiend geld wit te wassen.

Ondermijnende criminaliteit kan ook doorwerken naar de overheid. En zo leiden tot corruptie en aantasting van integriteit.

Deze organisaties bestrijden ondermijnende criminaliteit

Verschillende organisaties houden zich bezig met het bestrijden van ondermijnende criminaliteit. Dit zijn onder meer:

de politie;
het Openbaar Ministerie;
gemeenten;
provincies;
de Belastingdienst;
de FIOD;
de Nederlandse Arbeidsinspectie;
de IND;
het UWV.

Deze organisaties werken vaak met elkaar samen om ondermijnende criminaliteit zo effectief mogelijk aan te pakken. Dit doen zij bijvoorbeeld binnen een van de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s).

Samenwerken in RIEC’s

De 10 Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) richten zich op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Dit doen zij samen met het Landelijk Informatie- en Expertise Centrum (LIEC). Bij de RIEC’s zijn diverse (overheids)organisaties aangesloten.

Deze partners hebben verschillende instrumenten om ondermijnende criminaliteit aan te pakken. De RIEC’s hebben als doel om:

de expertise en kennis van die partners onderling te delen;
de partners te ondersteunen bij een integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Dat doen de RIEC’s door als informatieknooppunt te fungeren en afstemming van interventies te faciliteren. De RIEC’s worden op hun beurt ondersteund door het LIEC.

Het LIEC inventariseert ontwikkelingen op het gebied van ondermijning. Ook coördineert het LIEC de landelijke aanpak bij regio-overstijgende criminaliteitsproblemen, zoals criminele motorbendes en georganiseerde hennepcriminaliteit.

Uitwisseling van persoonsgegevens

De uitwisseling van (persoons)gegevens tussen de verschillende partners is een belangrijk onderdeel van de werkwijze van de RIEC’s en het LIEC. Daarbij moeten ook de RIEC’s en het LIEC aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) voldoen.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft zich in meerdere adviezen over de toekomstige Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) kritisch uitgelaten over dergelijke uitwisseling van persoonsgegevens.

Aandachtspunten voor organisaties

Gaat u als organisatie persoonsgegevens verwerken om ondermijnende criminaliteit te bestrijden? Bijvoorbeeld door gegevens uit te wisselen met andere organisaties? Dan is er een aantal punten in de AVG waarmee u in het bijzonder rekening moet houden.