Europese informatiesystemen

Eurodac is een centrale database met vingerafdrukken van asielzoekers en illegale vreemdelingen. Hiermee kunnen de lidstaten van de Europese Unie (EU) vingerafdrukken vergelijken.

Zo kunnen de lidstaten achterhalen:

• of iemand al asiel heeft aangevraagd in een andere EU-lidstaat;
• of deze persoon onrechtmatig het EU-grondgebied is binnengekomen.

De lidstaten kunnen met deze informatie vaststellen welke lidstaat een asielverzoek in behandeling moet nemen op grond van de Dublinverordening.

Wetgeving

De instelling en werking van Eurodac is vastgelegd in de Eurodac-verordening (603/2013/EU). 

Eurodac bevat gegevens over vreemdelingen van 14 jaar of ouder. Naast hun vingerafdrukken staan aanvullende gegevens in Eurodac, zoals:

• het geslacht van de persoon;
• de plaats en de datum van de asielaanvraag of van de aanhouding van de persoon;
• de datum waarop de vingerafdrukken zijn genomen.

De gegevens worden na een bepaalde termijn vernietigd. Deze termijn is afhankelijk van de categorie waar de persoon in valt. De gegevens worden direct vernietigd wanneer de persoon:

• een verblijfsvergunning heeft gekregen;
• het grondgebied van de EU-lidstaten heeft verlaten;
• het burgerschap van een EU-lidstaat heeft verkregen

De Eurodac Supervision Coordination Group (ESCG) houdt onafhankelijk toezicht op het gebruik van Eurodac. De ESCG bestaat uit de nationale privacytoezichthouders van de EU-lidstaten en de European Data Protection Supervisor (EDPS).

De Autoriteit Persoonsgegevens vertegenwoordigt Nederland in de ESCG. De Autoriteit Persoonsgegevens voert in ESCG-verband inspecties uit op het gebruik van Eurodac in Nederland.

Daarnaast houdt de EDPS toezicht op het centrale systeem van Eurodac. Voor meer informatie, zie Eurodac Supervision Coordination Group.

Neemt u als bevoegde autoriteit iemands vingerafdrukken af voor opname in Eurodac? Dan moet u deze persoon goed informeren over het verwerken van zijn of haar persoonsgegevens in Eurodac. De informatie moet begrijpelijk en toegankelijk zijn.

Asielaanvragers en migranten zijn verplicht hun vingerafdrukken af te staan als zij worden opgepakt aan de buitengrenzen van de EU. Daarbij hebben zij recht op informatie.

Zodat zij weten wat er gebeurt met hun gegevens en waarom. En wat zij kunnen doen als er bijvoorbeeld gegevens niet kloppen.

Te verstrekken informatie

U moet hen laten weten:

• waarom u hun gegevens opslaat in Eurodac;
• welke gegevens u precies opslaat in Eurodac;
• hoe lang die gegevens bewaard blijven;
• wie toegang heeft tot de gegevens in Eurodac;
• hoe zij hun privacyrechten kunnen uitoefenen (inzage, correctie en verwijdering van hun gegevens in Eurodac).

Manier van informeren

U moet de informatie geven op het moment dat u de vingerafdrukken afneemt. Verder is er een aantal eisen aan de vorm waarin u de informatie geeft.

Zo moet de informatie in heldere, eenvoudige taal zijn opgeschreven. Daarnaast moet u de informatie mondeling verstrekken als dat nodig is. Dit moet u doen in een taal die de persoon begrijpt.

Meer weten?

Wilt u meer informatie over uw informatieplicht? En advies over hoe u dit het beste kunt aanpakken?

Lees dan de folder Recht op informatie - Leidraad voor autoriteiten bij het nemen van vingerafdrukken voor Eurodac.

VIS is een databank van visumaanvragen voor Schengenlanden. In VIS worden alle persoonsgegevens opgeslagen die nodig zijn voor een visum. De lidstaten van de Europese Unie (EU) kunnen deze gegevens via VIS uitwisselen.

VIS heeft onder meer tot doel de uitvoering van het gemeenschappelijk visumbeleid te verbeteren en ‘visumshopping’ en fraude tegen te gaan.

Wetgeving

Het VIS is ingesteld op grond van de VIS-verordening (Verordening (EG) nr. 767/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008). Op de verwerking van persoonsgegevens in het Nederlandse deel van het VIS is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing.

Gegevens in het VIS

In het VIS worden onder meer de volgende gegevens opgeslagen van degene die een visum aanvraagt:

• identiteitsgegevens;
• reisgegevens;
• foto;
• vingerafdrukken.

Toegang tot VIS

De toegang tot VIS is in principe voorbehouden aan de autoriteiten met taken op het gebied van visumverlening, grensbewaking en vreemdelingentoezicht, zoals (in Nederland) het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND), de Koninklijke marechaussee, de zeehavenpolitie en de vreemdelingenpolitie.

Alleen deze autoriteiten mogen gegevens in het VIS invoeren, wijzigen en verwijderen. Zij mogen de gegevens ook raadplegen, voor zover dit noodzakelijk is om hun taken uit te voeren.

Toegang tot het systeem voor andere doelen dan visumverlening is alleen onder strenge voorwaarden toegestaan. De nationale autoriteiten en Europol mogen toegang vragen tot gegevens in het VIS om terroristische misdrijven en andere ernstige strafbare feiten te voorkomen, op te sporen of te onderzoeken. De procedures voor zo’n raadpleging zijn wettelijk vastgesteld (VIS Raadsbesluit 2008/633/JBZ).

Ook worden in Nederland gegevens uit het VIS verstrekt aan de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) op grond van de wettelijke taken van de AIVD en de Schengenverplichting dat de nationale veiligheid moet worden getoetst bij visumverlening.

De VIS Supervision Coordination Group (VIS SCG) houdt onafhankelijk toezicht op het gebruik van het Visum-informatiesysteem (VIS).

De VIS SCG bestaat uit de nationale privacytoezichthouders van de EU-lidstaten en de European Data Protection Supervisor (EDPS).

De Autoriteit Persoonsgegevens vertegenwoordigt Nederland in de VIS SCG. De Autoriteit Persoonsgegevens voert inspecties uit op het gebruik van het VIS in Nederland.

Daarnaast houdt de EDPS toezicht op het centrale systeem van het VIS.

Meer informatie

• Visa Information System op de website van de EDPS

Ja, dat kan. U heeft het recht om uw persoonsgegevens in te zien die zijn opgeslagen in het Visum-informatiesysteem (VIS). Dit is een databank van visumaanvragen voor Nederland en andere Schengenlanden.

Inzage VIS-gegevens

Is uw visumaanvraag geweigerd, dan heeft u recht op kennisneming van de inhoud van uw aanvraagdossier. Om inzage te krijgen in uw VIS-gegevens, doet u een schriftelijk verzoek bij de verantwoordelijke autoriteit. Dat is in Nederland het ministerie van Buitenlandse Zaken. U stuurt uw verzoek naar:

Ministerie van Buitenlandse Zaken
Directie Consulaire Zaken en Migratiebeleid
Postbus 20061
2500 EB Den Haag

Let op: u moet een kopie van uw identiteitsbewijs meesturen. U kunt ervoor kiezen om hierop uw pasfoto en uw burgerservicenummer (BSN) onzichtbaar te maken. 

Correctie of verwijdering van VIS-gegevens

Nadat u uw VIS-gegevens heeft ingezien, kunt u eventueel om verbetering of verwijdering van uw gegevens vragen. Dit doet u op dezelfde manier als om inzage vragen (zie hierboven).

DIS is bedoeld voor de uitwisseling van informatie tussen de Europese douaneautoriteiten om daarmee criminaliteit, zoals smokkel, te bestrijden. Het systeem bestaat uit een centrale gegevensbank die zich bevindt bij OLAF, het Europees Bureau voor Fraudebestrijding. DIS is vanuit alle lidstaten van de Europese Unie (EU) online toegankelijk voor de bevoegde autoriteiten.

DIS bevat uitsluitend gegevens die noodzakelijk zijn voor de handhaving van de douanevoorschriften. Hieronder bevinden zich persoonsgegevens (zoals naam, adres en nummer van identiteitsdocument van een verdacht persoon).

De aard van deze persoonsgegevens is nauwkeurig omschreven. De verzameling en verwerking ervan is gebonden aan de regels voor de bescherming van persoonsgegevens. In Nederland is de Wet bescherming persoonsgegevens van toepassing.

Het Douane-informatiesysteem (DIS) bestaat uit 2 aparte databases. Op de ene database houdt de Supervision Coordination Group Customs Information System (SCG CIS) toezicht. Het toezicht op de andere database is in handen van de Joint Supervisory Authority Customs Information System (JSA CIS).

SCG CIS

De ene database bevat gegevens over zaken die onder Europese wetgeving (douane- en landbouwvoorschriften) vallen. Het toezicht op dit deel van DIS is in handen van de Supervision Coordination Group Customs Information System (SCG CIS).

De SCG CIS bestaat uit de nationale privacytoezichthouders van de EU-lidstaten en de European Data Protection Supervisor. De Autoriteit Persoonsgegevens vertegenwoordigt Nederland in de SCG CIS.

JSA CIS

De andere database bevat gegevens over zaken die alleen onder nationale wetgeving (politie en justitie) vallen, bijvoorbeeld fraude of de smokkel van drugs of wapens. De regels voor het verwerken van gegevens in dit deel van DIS, waaronder de regels voor de bescherming van persoonsgegevens, zijn vastgelegd in de Overeenkomst inzake het gebruik van informatica op douanegebied (DIS-overeenkomst).

Het toezicht op dit deel van DIS ligt bij de Joint Supervisory Authority Customs Information System (JSA CIS). De JSA CIS bestaat uit de nationale privacytoezichthouders van de EU-lidstaten. Ook hier wordt Nederland vertegenwoordigd door de Autoriteit Persoonsgegevens.