Cameratoezicht in het verkeer
Camera’s langs (snel)wegen registreren kentekens van passerende voertuigen. De politie gebruikt deze beelden voor automatische kentekenherkenning, ook wel ‘automatic number plate recognition’ (ANPR) genoemd. ANPR is vaak ook ingebouwd in politievoertuigen.
Op deze pagina
Let op: tekst verduidelijkt en aangevuld (juli 2025)
De AP heeft op deze pagina de informatie over ANPR verduidelijkt en aangevuld. Zie ook de pagina Wijzigingen op deze website.
Wegbeheerders, zoals Rijkswaterstaat en de provincies, mogen deze technologie onder voorwaarden inzetten. Wegbeheerders kunnen ANPR gebruiken voor verkeersonderzoeken en om weggebruikers te wijzen op de mogelijkheid om buiten de spits te reizen.
Kentekens: ANPR
ANPR is een methode om via een camera kentekens automatisch te herkennen en daarmee de eigenaar van het voertuig op te zoeken in een database. Op deze manier kan de politie bijvoorbeeld verdachten of voortvluchtige personen signaleren.
De automatische vergelijking kan een ‘hit’ opleveren. Dat is een signaal dat het kenteken is herkend als een kenteken dat voorkomt in het politiebestand. De politie kan dan direct actie ondernemen. Zoals openstaande boetes innen of een auto in beslag nemen.
Een ‘no-hit’ betekent dat er geen reden is om het voertuig verder te onderzoeken of staande te houden.
ANPR mag onder voorwaarden
De politie mag kentekengegevens van voertuigen vastleggen via ANPR. Dat staat in de Politiewet en het Wetboek van Strafvordering. De gegevens die via ANPR worden verwerkt zijn politiegegevens en vallen daarom onder de Wet politiegegevens (Wpg).
De politie moet rekening houden met de privacy van automobilisten. De politie moet daarom voldoen aan de regels van de Wpg. Zoals de regel dat de verwerking alleen is toegestaan als deze:
- noodzakelijk is voor het doel van de verwerking;
- relevant is voor het doel;
- niet bovenmatig is.
Scannen en bewaren
De politie mag dus iemands kenteken scannen als diegene langs een ANPR-camera rijdt. Maar een foto van elk kenteken op deze route bewaren mag niet.
Leidt een gescand kenteken na vergelijking tot een hit? Dan mag de politie de gegevens bewaren zolang dit noodzakelijk is voor de uitvoering van hun dagelijkse politietaak. Maar er is wel de regel dat de politie deze gegevens uiterlijk na vijf jaar moet verwijderen.
Gescande kentekens die leiden tot een 'no-hit' moet de politie direct vernietigen.
Opsporingstaak
Als de politie de kentekengegevens gebruikt voor de opsporing van een misdrijf of voortvluchtige personen, dan mag de politie de gegevens 28 dagen bewaren en inzien onder bepaalde voorwaarden. Dat staat in artikel 126jj van het Wetboek van Strafvordering.
Verkeersonderzoek en spitsmijden
Een van de taken van wegbeheerders, zoals Rijkswaterstaat en de provincies, is te zorgen voor betere doorstroming van de wegen. Voor dit doel kunnen zij verkeersonderzoek doen. Wegbeheerders gebruiken de geregistreerde kentekens dan om mensen een uitnodiging voor een verkeersenquête te sturen. Dit doen zij door via het kentekenregister de adressen op te vragen die bij de kentekens horen.
Als er sprake is van grote werkzaamheden buiten de zomervakanties, kan er ook een project voor spitsmijden worden opgezet. Wegbeheerders gebruiken de kentekens dan om mensen uit te nodigen een andere vorm van vervoer te kiezen, bijvoorbeeld het openbaar vervoer. Weggebruikers worden dan veelal gecompenseerd.
Snelle antwoorden
Mag Rijkswaterstaat mijn kenteken gebruiken voor een verkeersenquête of spitsmijdenproject?
Wegbeheerders, zoals Rijkswaterstaat en de provincies, mogen uw kenteken gebruiken om uw adres te achterhalen en u een uitnodiging te sturen voor een verkeersenquête of spitsmijdenproject. Daarvoor is geen toestemming van u nodig. Maar de wegbeheerder moet zich daarbij wel aan een aantal voorwaarden houden.
Spitsmijdenproject
Een wegbeheerder mag uw kenteken alleen gebruiken voor een spitsmijdenproject als:
- Er groot onderhoud of renovatie bezig is.
- Er nieuwe infrastructuur wordt aangelegd of bestaande infrastructuur wordt verbreed.
Ook tijdens de voorbereiding van deze 2 werkzaamheden mag de wegbeheerder uw kenteken gebruiken.
Informatie over gebruik persoonsgegevens
In de brief die de wegbeheerder u stuurt, moet genoeg informatie staan over het gebruik van uw persoonsgegevens. Onder meer over het doel waarvoor de wegbeheerder uw gegevens gebruikt. Ook moet u de mogelijkheid krijgen om u af te melden voor het specifieke onderzoek.
De verkeersenquête of het spitsmijdenproject moet minimaal 10 dagen voor de start worden aangekondigd via een persbericht in een regionaal of landelijk nieuwsblad.
Niet meedoen met het verkeersonderzoek
Wilt u niet meedoen met het verkeersonderzoek? Dan kunt u dit aangeven. Informatie hierover vindt u in de uitnodigingsbrief. Het is niet mogelijk om u helemaal af te melden voor verkeersonderzoeken. Op basis van uw kenteken kunt u altijd in een steekproef terechtkomen en een uitnodiging ontvangen.
Er is geen bestand van kentekenhouders die wegbeheerders niet mogen benaderen. Maar u bent niet verplicht om mee te doen en kunt zich altijd afmelden voor het specifieke onderzoek. Uw gegevens worden vernietigd als u niet binnen 3 weken reageert op de uitnodiging.
Niet meedoen met het spitsmijdenproject
Wilt u niet meedoen met het spitsmijdenproject? Dan kunt u dit aangeven. Hoe u dit doet, leest u in de uitnodigingsbrief.
Heeft u eerder aangegeven niet mee te willen doen aan een spitsmijdenproject? Dan mag u niet opnieuw worden benaderd voor dat spitsmijdenproject.
Bewaartermijn
Wegbeheerders mogen de camerabeelden en andere persoonsgegevens niet langer bewaren dan noodzakelijk is. Dat houdt in dat de wegbeheerder, zoals Rijkswaterstaat, de gegevens moet vernietigen zodra het doel is bereikt waarvoor de gegevens zijn verzameld. Bijvoorbeeld na afronding van het specifieke onderzoek. In de wet is precies aangegeven hoe lang gegevens mogen worden bewaard.
