CBP keurt aangepaste procesbeschrijving heimelijke waarneming door sociale diensten goed

Om mogelijke uitkeringsfraude aan het licht te brengen, voeren sociaal rechercheurs soms heimelijke waarnemingen uit. Sociale diensten moeten de standaardprocedure voor de verwerking van persoonsgegevens die met deze activiteiten aan het licht komen, vooraf laten onderzoeken door het College bescherming persoonsgegevens. De procedure bevat waarborgen voor de burger over de omgang met zijn gegevens en regelt ook dat hij achteraf van de waarnemingen op de hoogte wordt gebracht. Als de sociale dienst werkt volgens de door het CBP vastgestelde procesbeschrijving, kan dat voorafgaand onderzoek direct worden afgerond. Onlangs is een tweede, aangepaste versie van de procesbeschrijving goedgekeurd. In 2008 zal het CBP de naleving ervan controleren.

De procesbeschrijving, die als leidraad kan dienen bij de melding van gegevensverwerkingen door sociale diensten, is in 2003 opgesteld door StimulansZ, de dienstverlenende organisatie voor sociale diensten.

In 2006 heeft het CBP de naleving van de procesbeschrijving onderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat niet alle sociale diensten de informatieplicht na heimelijk waarnemingen naleefden.

Het onderzoek heeft geleid tot aanpassing van de procesbeschrijving. De informatieplicht en de registratieplicht zijn duidelijk uitgelegd. Verder is de verantwoordelijkheid voor de naleving van de informatieplicht bij samenwerkingsverbanden in de procesbeschrijving opgenomen. Daarbij is aandacht besteed aan de praktische uitvoering. Tot slot is aangegeven waar een werkproces aan dient te voldoen.

In 2008 controleert het CBP de naleving van de meldingsplicht en de informatieplicht. Sociale diensten die hun gegevensverwerking niet bij het CBP hebben gemeld, kunnen een boete krijgen. Wanneer daarnaast blijkt dat gemeenten heimelijke waarnemingen verrichten zonder de betrokkenen daarover achteraf te informeren, kan het CBP bestuursdwang uitoefenen of een last onder dwangsom opleggen.